Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

«Εκείνος που δεν ξέρει τίποτε, δεν αγαπά τίποτε. Εκείνος που δε μπορεί να κάνει τίποτε δεν καταλαβαίνει τίποτε. Εκείνος που δεν καταλαβαίνει τίποτε είναι άχρηστος. Εκείνος όμως που καταλαβαίνει μπορεί και να αγαπά και να προσέχει και να βλέπει… Όσο πιο πολύ γνώση σ’ένα πράγμα, τόσο μεγαλύτερη αγάπη…Όσοι φαντάζονται ότι όλα τα φρούτα ωριμάζουν την ίδια εποχή με τις φράουλες, δεν ξέρουν τίποτε για τα σταφύλια». Παράκελσος

Ο Erich Fromm στο βιβλίο του «η τέχνη της Αγάπης» ( εκδ. Μπουκουμάνη 1987),ερευνά την αγάπη, που περιβάλλεται από τόσες πλάνες, αλλά και την αγάπη των γονιών για τα παιδιά, την αδερφική αγάπη, την ερωτική αγάπη, την αγάπη για τον εαυτό μας, και την αγάπη για το θεό, και την αναλύει στη κοινωνιοψυχολογική της διασταση.

Το βιβλίο αυτό γκρεμίζει έναν, έναν τους κυρίαρχους μύθους γύρω από την αγάπη και μας δείχνει ότι το σημαντικό δεν είναι να αγαπηθείς αλλά να αγαπήσεις καθώς και το ότι η αγάπη δεν είναι απλά ένα συναίσθημα αλλά μια ολόκληρη τέχνη που για να ανθίσει απαιτεί καλλιέργεια όπως και κάθε άλλη μορφή τέχνης.Όπως για να μπορέσεις να ζωγραφίσεις καλά δεν γίνεται να περιμένεις το τοπίο που θα σε εμπνεύσει και μετά να πιάσεις το πινέλο και να δημιουργήσεις το ...αριστούργημα, το ίδιο ισχύει και με την αγάπη. Χρειάζεται καθημερινή εξάσκηση. Αν δεν καταφέρεις να αγαπάς τους ανθρώπους γύρω σου μην περιμένεις να δώσεις αγάπη σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο έτσι ξαφνικά...Στην πραγματική αγάπη δε θες να πάρεις από τον άλλο αλλά να δώσεις.Αυτά που θεωρούνται αγάπη στις δυτικές κοινωνίες είναι στην πραγματικότητα μορφές ψευτοαγάπης που καταστρέφουν τη δυνατότητα του ανθρώπου να αγαπά. Γιατί η αγάπη μας διαβεβαιώνει ο Fromm είναι η μόνη απάντηση στο πρόβλημα της ανθρώπινης ύπαρξης...

…Οι περισσότεροι άνθρωποι βλέπουν το πρόβλημα της αγάπης πρωταρχικά σαν πρόβλημα του πώς να αγαπηθούν, και όχι του πώς να αγαπήσουν, πώς να αναπτύξουν την ικανότητα τους για αγάπη. Ένας τρόπος, αυτός που κυρίως ακολουθούν οι άντρες είναι να πετύχουν, είναι να αποκτήσουν όση δύναμη και πλούτο μπορούν στο βαθμό που τους επιτρέπουν τα κοινωνικά περιθώρια της θέσης τους. Ο δεύτερος τρόπος, αυτός που ιδιαίτερα ακολουθείται από τις γυναίκες, είναι να γίνουν ελκύστηκες, με τη φροντίδα για το σώμα και το ντύσιμο. Πραγματικά για τους περισσότερους ανθρώπους του πολιτισμού μας, το να είναι κανείς αξιαγάπητος σημαίνει βασικά να συνδυάζει την δημοτικότητα με την ερωτική έλξη.

Η εμπειρία της μοναξιάς προκαλεί αγωνία. Το ξεχωριστό της ύπαρξης μας είναι πράγματι η πηγή κάθε αγωνιάς. Το να είμαι μόνος σημαίνει ότι είμαι ξεκομμένος από τους άλλους, χωρίς καμία ικανότητα να χρησιμοποιήσω τις ανθρώπινες δυνάμεις μου. Γιαυτο, το να είμαι μόνος σημαίνει ότι είμαι αβοήθητος, ανίκανος να επικοινωνήσω ενεργητικά με τον κόσμο, τα πράγματα και τους ανθρώπους. Σημαίνει ότι ο κόσμος μπορεί να στραφεί εναντίον μου χωρίς εγώ να μπορώ να αντιδράσω. Έτσι λοιπόν το ξεχωριστό της ύπαρξης μας είναι πηγή βαθιάς αγωνίας. Και πέρα από αυτό προκαλεί το συναίσθημα της ντροπής και ακόμα της ενοχής που ενυπάρχει στην ξεκομμένη ύπαρξη, και εκφράζεται στη βιβλική ιστορία του Αδάμ και της Εύας.

Σε μια πρωτόγονη κοινωνία η ομάδα είναι μικρή αποτελείτε από εκείνους που έχουν το ίδιο αίμα μοιράζονται την ίδια γη. Με την αδιάκοπη εξέλιξη του πολιτισμού, η ομάδα μεγαλώνει. Γίνεται η κοινότητα της πόλης, ο πληθυσμός ενός μεγάλου κράτους, τα μέλη μιας εκκλησίας. Ακόμα και ο πιο φτωχός Ρωμαίος ένιωθε περηφάνια γιατί μπορούσε πει «είμαι Ρωμαίος πολίτης» (το ίδιο δεν συμβαίνει άραγε και με τους πολίτες της ψωροκώσταινας;)
Στη σύγχρονη δυτική κοινωνία η ένωση με την ομάδα είναι ο κύριος τρόπος για το ξεπέρασμα του χωρισμού. Είναι μια ένωση όπου το ατομικό εγώ, εξαφανίζεται σε μεγάλο βαθμό, και όπου ο σκοπός του ατόμου είναι να ανήκει στο σύνολο στη αγέλη. Αν είμαι κι εγώ σαν τους άλλους αν δεν έχω αισθήματα ή σκέψεις που με κάνουν διαφορετικό, αν συμμορφώνομαι στα πρότυπα της ομάδας, όσο αφορά τους τρόπους τις συνήθειες, το ντύσιμο, τις ιδέες, τότε έχω σωθεί. Έχω σωθεί από την φοβερή εμπειρία της μοναξιάς.
Το δικτατορικά καθεστώτα, χρησιμοποιούν τις απειλές και την τρομοκρατία για να επιβάλουν αυτή την συμμόρφωση. Τα δημοκρατικά χρησιμοποιούν την υποβολή, και την προπαγάνδα.

Υπάρχει ωστόσο μια βασική διάφορα ανάμεσα στα δυο συστήματα. Στις δημοκρατίες υπάρχει η δυνατότητα για τη μη προσαρμογή, και αυτή είναι ένα όχι σπάνιο φαινόμενο. Στα ολοκληρωτικά καθεστώτα μόνο λίγοι εξαιρετικοί ήρωες και μάρτυρες μπορούν να συμμορφωθούν να αρνηθούν τη συμμόρφωση αυτή. Παρά τη διάφορα αυτή ωστόσο, οι δημοκρατικές κοινωνίες παρουσιάζουν ένα υψηλό βαθμό προσαρμογής. Η εξήγηση βρίσκεται στο γεγονός ότι πρέπει να βρεθεί μια απάντηση στην ανάγκη για συνένωση, και όταν δεν υπάρχει άλλος ή καλύτερος τρόπος, τότε η συνένωση μέσα στη συμμόρφωση με την αγέλη γίνεται η πρωταρχική, η κυριαρχική. Μπορεί να καταλάβει τη δύναμη του φόβου που πηγάζει από το να είσαι διαφορετικός, από το να είσαι λίγα βήματα πέρα από το κοπάδι, μόνο αν νιώσει το βάθος της ανάγκης να ξεπεράσει το χωρισμό. Καμιά φορά αυτός ο φόβος της μη προσαρμογής εξηγείται λογικά σαν φόβος συγκεκριμένων κινδύνων που θα απειλούσαν τον ασυμμόρφωτο. Στην πραγματικότητα όμως οι άνθρωποι θέλουν να συμμορφώνονται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από όσο είναι αναγκασμένοι να το κάνουν, τουλάχιστον στις δυτικές δημοκρατίες. Οι πιο πολλοί άνθρωποι δεν έχουν καν επίγνωση της ανάγκης τους για συμμόρφωση. Ζουν με την ψευδαίσθηση ότι ακολουθούν τις δικές τους προσωπικές ιδέες, και κλίσεις, ότι είναι ατομιστές, ότι οι πεποιθήσεις και γνώμες τους είναι αποτέλεσμα του δικού τους στοχασμού και ότι απλώς έτυχε οι ιδέες τους να είναι ίδιες με τις ιδέες της πλειοψηφίας. Η ομοφωνία όλων χρησιμεύει μόνο σαν απόδειξη της ορθότητας των ιδεών τους. Και εφόσον υπάρχει ακόμα η ανάγκη να νιώθουν κάποια ατομικότητα, ικανοποιούν αυτή την ανάγκη σε σχέση με τις δευτερεύουσες διάφορες. Τα αρχικά του ονόματος πάνω στην τσάντα ή στη μπλούζα, γίνεται η έκφραση των ατομικών διαφορών. Το διαφημιστικό σύνθημα «αυτό είναι κάτι διαφορετικό», δείχνει καθαρά την έντονη ανάγκη για κάποια διάφορα, που στην πραγματικότητα ουσιαστικά έχει εξαφανιστεί….

ευχαριστούμε το blog pikos apikos